İran-Afganistan sınırında geçen hafta yaşanan küçük çaplı çatışmanın ardından taraflar gerilimi düşürmeye çalışsa da yüksek sıcaklıklar ile yetersiz altyapı yeni krizlere kapı aralıyor. Peki Kabil-Tahran arasında savaş yakın mı, sorunun kaynağı ne?
BU HAFTA 43 DERECE
Kabil’e yakın bir noktada doğan Helmand Nehri, yaklaşık 1100 km yol geçerek İran’a ulaşıyor. Ancak İran, 1973 tarihli anlaşma ile düzenlenen minimum su hakkının yalnızca yüzde 4’ünü alabildiğini iddia ediyor. Nehir sularının ulaştığı İran’ın 3 milyon nüfuslu Sistan ve Belucistan eyaletinde hava sıcaklığı bu hafta 43 dereceyi gördü. Yüksek sıcaklıkla birlikte, son 30 yıldır kuraklığın etkili olduğu ülkenin yüzde 97’si halihazırda yetersiz yağıştan muzdarip. Benzer koşullar geçen yıl hükümet karşıtı gösterileri tetiklemişti. Yeni bir halk hareketinden çekinen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, önceki hafta Taliban’ı “askeri seçenek”le tehdit etti.
İKİ KRİTİK FAKTÖR
Hürriyet’e konuşan Berlin merkezli Bilim ve Politika Vakfı (SWP) araştırmacısı Hamidreza Azizi’ye göre Reisi’nin sözleri, Taliban tarafında bir tepki oluşturdu. Nitekim Taliban yanlısı sosyal medya hesaplarında bir haftadır Tahran’a karşı savaş çağrıları yapılıyor. Ancak uzmanlar iki gerekçeyle bunu olası görmüyor:
İran’daki 3 milyonluk Afgan mülteci varlığına dikkat çeken Azizi, “Kabil-Tahran arasında yoğun bir çatışma yaşanırsa bu mülteciler İran içinde ciddi huzursuzluğa neden olabilir. İran yönetimi bunu dikkate almak zorunda” dedi. İki ülke sınır hattının 900 km olduğuna işaret eden İran uzmanı Profesör Abdolrasool Divsallar da, “Taliban bir devlet değil. Onunla savaşa girmek tüm sınırı güvensizleştirecek, terör eylemlerine açık hale getirecektir” diye konuştu. Özellikle yaz aylarında yeni gerginlikler yaşanabileceği belirtilirken, bunun topyekûn bir savaşa dönüşmesi beklenmiyor.
