kıtasından 1986 yılında kopan ve neredeyse İstanbul kadar büyük olan A23a adındaki buz dağı, şu anda bilinen en büyük buz kütlesi olarak biliniyor.
Dört bin kilometrekare büyüklüğündeki A23a, koptuktan kısa bir süre sonra Antarktika’nın en kuzeyindeki Weddll Denizi’nde karaya oturmuş ve böylece bir buz adasına dönüşmüştü.
Bilim insanları geçtiğimiz yıllarda buz parçasında hareket sinyalleri tespit etmişti. Ortaya çıkartılan son verilere göre A23a, Antarktika’nın dışına doğru yeniden harekete başlamıştı.
Dev buz parçası görüntülendi
Britanya Antarktika Araştırması (BAS) tarafından çekilen yeni video, mega buzulun okyanusta süzüldüğünü gösteriyor.
Bilim insanı Dr. Andrew Meijers, “Buz dağının Weddell Denizi’nden çıkış rotasının, planladığımız rotanın tam karşısına denk gelmesi ve bu fırsattan yararlanacak doğru ekibin gemide olması inanılmaz bir şans.” dedi.
A23a isimli devasa buz kütlesi, ilk olarak 1986 yılında Filchner Buz Sahanlığı’ndan doğmuş olsa da geçen haftaya kadar deniz yatağında karaya oturmuş haldeydi.
24 Kasım’da dev buzul serbest kaldı ve Weddell Denizi bölgesinden Güney Okyanusu’na doğru ilerlemeye başladı.
Bu, onu Güney Georgia’nın Antarktika altı adasına doğru ortak bir buz dağı yörüngesine yerleştiriyor.
Araştırmacılar bunu filme almanın yanı sıra buz dağından örnekler de aldılar. Ekip, bu örneklerin, iklim değişikliğinin Güney Okyanusu’nu ve orada yaşayan organizmaları nasıl etkilediğini anlamamıza yardımcı olacağını umuyorlar.
400 metre kalınlığında
Uzun bir süre hareketsiz kalan A23a’nın kalınlığı 400 metreye kadar ulaşıyor. Kopan buz parçası öyle büyüktü ki Sovyetler Birliği’nin Druzhnaya 1 araştırma üssü, kopan parçanın üzerinde kalmıştı.
Bilim insanlarına göre aradan geçen 37 yıllık sürede A23a’nın kütlesinde azalma meydana geldi.
Böylece devasa buz parçası hafifleyerek suyun yüzeyinde hareket edebilecek kadar küçüldü.
Şu anda Antartika Yarımadası’nın kuzey ucunda olan A23a, ayda 25 kilometre hızla Atlantik Okyanusu’nun güneyine doğru sürükleniyor.
Dev buz dağının bir süre sonra Weddell Denizi’nin de sınırını oluşturan Antarktik Kutup Çevresi Akıntısı’na kapılacağı ve Antarktika etrafında kalacağı tahmin ediliyor.
Canlılar tehlikede
A23a nihayetinde eriyip gidecek. Yine de bilim insanları bunu ne kadar süreceğini tahmin edemiyor.
Başka bir risk ise dev buz dağının Antarktika Yarımadası’nın ucuna yakın bir noktada olan Güney Georgia Adası’na çarpması durumunda ortaya çıkabilir.
Güney Georgia ve Güney Sandwich adaları milyonlarca fok balığı ve penguen başta olmak üzere birçok canlının üreme noktası.
Eğer A23a sürüklenişi sırasında bu adalara takılırsa üremek için bölgeye giden hayvanların rotası karışabilir ve yeni doğan yavruların beslenmesi zora girebilir.
