Gülden Çoktan – Dünyada yılda yaklaşık 385 milyon kişi pestisit zehirlenmesi yaşarken her yıl 11 bine yakın kişi ise bu nedenle hayatını kaybediyor. Pestisitlerin parkinson, lösemi, akciğer, meme kanseri, tip 2 diyabet ve hormon bozukluğu çok sayıda sağlık sorununa neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanırken ne yazık ki kullanımının önüne geçilemiyor. Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Sistemi RASFF’ten yapılan bildirime göre Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilen limonlarda yüksek oranda pestisit tespit edildi. Ürünler sınırdan geri çevrildi. RASFF verilerine göre Ocak 2024’ten itibaren bugüne kadar limon 13 kez sınırda reddedildi, bunlardan 12’si Bulgaristan’dan 1’i Yunanistan’dan geldi.
‘Sonlandırılmalı’
İmazalilin insan sağlığını ciddi oranda tehdit ettiğini vurgulayan Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık şunları söyledi: “Kullanımını sonlandırmak gerekiyor. AB’de bu konu bir kaç yıldır tartışma konusu. Gelişim bozucu özellikte olan üreme sağlığını etkileyen, çocuklarda gelişimi sekteye uğratan imazalil gibi toksik kimyasalların kullanımı mutlaka sonlandırılmalıdır. Pestisitlerin tarımda kullanımını düzenleyen mevzuatta imazalil için belirlenen bir değer var, ama Bulgaristan’a gönderilen limonda tespit edilen miktar mevzuatın izin verdiği miktarın yaklaşık 6 katı. ‘Limonun, portakalın kabuğu soyuluyor ne olacak ki’ şeklinde olaya bakamayız. Burada şöyle bir şüphe de var. Turunçgillerde tespit ediliyorsa bu ürünün meyvelerde, sebzelerde (domates, patlıcan) kullanılma ihtimali var. Şimdi bunlar kabuğunu soymadan doğrudan yediğimiz ürünler. Limonda kullanılan miktar domateste patlıcanda kullanılıyor olsaydı mevzuatın izin verdiği değerin 500-600 katı toksik madde kullanımı söz konusu olacaktı. Bu ciddi bir sorundur.”
‘Çocuklar risk altında’
“Çocukların, toksik kimyasalların olumsuz etkilerine yetişkinlerden kat kat daha hassas olduğu bilgisiyle olaya bakmalıyız. Yaş, küçüldükçe hassasiyet ve risk de o kadar artış gösterir. Anne karnındaki bebekler ve yeni doğan ve 5 yaşına kadar olan süreçte çok hızlı büyüme sürecinde olan çocuklar büyük bir risk altındadır.”
‘Ekolojik tarım yaygınlaştırılmalı’
Pestisit kullanımını ortadan kaldıracak alternatif çözümlerin olduğunu da vurgulayan Şık “Tarımsal ürünlerde kimyasal kullanımını azaltacak yöntemler var. Tarımda ekolojik yöntemlerin yaygınlaştırılmalı. Türkiye’de genel tarımsal üretiminin içerisinde ekolojik tarımın payı yüzde 1’den azdır. Bakanlığın ekolojik tarımı yaygınlaştıracak politikalar uygulaması gerekir” ifadelerini kullandı.
